Khô Cá Khoai – Từ Cái Tên Lạ Đến Đặc Sản Cà Mau Trứ Danh
Dân miền biển thuở trước cứ đánh lưới mà dính phải đám cá khoai là miệng liên chửi tục. Chúng đã nhiều mà thịt lại rất bở, khó bảo quản thế nên giá trị cũng không cao. Nhưng giờ lại khác hoàn toàn, khô cá khoai là đặc sản rất nổi tiếng của xứ Cà Mau. Nó được đánh giá ngon chẳng kém khô cá dứa – loại đặc sản được xếp vào hàng hảo hạng.
Làng Nghề Khô Cái Đôi Vàm
Làng nghề Cái Đôi Vàm, Phú Tân của Cà Mau được xem nơi còn giữ được nghề làm khô cá lớn nhất cả nước. Làng nghề này quanh năm sản xuất hàng tấn đặc sản khô cá các loại để đáp ứng cho bà con. Nổi bật nhất là món khô cá khoai, một món đặc sản Cà Mau được bà con mua làm quà rất nhiều.

Thực chất con cá khoai ngày trước là thứ cá mà ai cũng chê dở cả. Thịt thì nhão nên có khi gọi là ” cá cháo “, hàm răng thì nhìn có vẻ hơi kinh dị. Cái tên cá khoai chắc xuất phát từ hình thù và màu da của nó. Loài cá này trơn nhớt, không vảy, màu trắng hồng phơn phớt như củ khoai. Thịt cá khoai trắng, trong và có đường xương sống trong suốt. Tuy nhiên khi chế biến thành món khô thì nó lột xác trở thành món đặc sản hảo hạng.
Theo bà con ở làng nghề này, mùa sản xuất khô cá khoai từ tháng 11AL đến tháng 4 năm sau. Đây là thời điểm mà lượng cá khoai tươi được các ghe, tàu đánh bắt nhiều nhất. Cách làm khô cá khoai cũng cực kỳ đơn giản. Cá khoai tươi được rửa sạch, mổ bụng bỏ nội tàng và ướp một ít muối. Cứ hai con cá được người thợ ghép lại bằng cách móc hai miệng với nhau. Sau đó bà con treo thẳng đứng trên các giàn phơi, nhìn rất độc đáo. Cá khoai mình nước nên phải phơi hơn ba nắng ra thành phẩm. Thông thường khoảng 6-7kg cá tươi mới cho ra 1kg khô cá khoai thành phẩm.
Đặc biệt những ngày giáp tết, Khô cá khoai Cái Đôi Vàm làm ra bao nhiêu cũng được các thương lái thu mua hết. Phần vì lượng cá tươi giò đang khan hiếm nên muốn sản lượng khô giờ cũng giảm. Phần nữa vì chất lượng thơm ngon của nó mà dân sành ăn phải tìm mua cho bằng được. Vậy nên khô cá khoai có khi có giá đến 700.000đ/kg những ngày cận tết.
Khô Cá Khoai Làm Món Gì Ngon
Khô Cá Khoai Chiên Hoặc Nướng Chấm Mắm Me
Giống hầu hết các món khô cá xứ miền tây khác, chiên hoặc nướng là cách nhanh nhất mà ngon nhất. Hôm nào trời mưa, làm biếng đi chợ mà nhà có vài con khô cá khoai thì khỏi lo. Cho chảo dầu lên bếp lửa, cho chút mỡ heo hay dầu vào, cho con khô lên. Nhanh tay trở qua, trở lại vài lần đến khi con khô chuyển sang vàng nhẹ là được.
Nói mẹ sấp nhỏ khéo tay lấy ít me dầm vào chén, cho ít mắm vào. Thêm ít đường, ớt cho chén nước mắm me sềnh sệch là ngon.
Những khúc khô cá nhìn rõ ngon, quệt mạnh vào chén nước mắm me vừa mặn, vừa ngọt. Đưa lên miệng thôi thì cái hương thơm đã nồng sống mũi rồi. Cho vào miệng thì có cảm giác như đầu lưỡi cảm thấy tê tái vì hương vị vừa béo, thanh ngọt mà kèm ít chua cay. Món này mà ăn ngày mưa thì hao cơm lắm.
Gỏi Xoài Chua
Cầu kỳ hơn xíu để cho đám đàn ông lai rai sau những buổi ruộng mệt nhọc, thì làm gỏi xoài là bá cháy. Con khô cũng được chiên qua trên bếp dầu. Sau đó đem xé nhỏ, trộn với vài trái xoài chua cắt sợi. Ghé ra sau hè hái ít rau thơm với vài trái ớt.
Thế là những mệt mỏi của những ngày đồng án như tiêu tan bớt. Thay vào đó là những câu chuyện vui, những lời ca câu hát của xứ đờn ca tài tử.
Giá Khô Cá Khoai, Mua Ở Đâu ?
Hiện tại cá khoai tươi thuộc vào dạng hiếm có khó tìm. Có thời điểm giá mỗi kg cá khoai tươi đã vào khoảng 300.000đ-350.000đ/kg. Vì vậy mà giá khô cá khoai cũng thuộc dạng đắt đỏ chẳng kém bất kỳ món đặc sản Cà Mau nào khác.
Để mua được đặc sản này bà con nên tìm ở những cửa hàng chuyên bán đặc sản vùng miền. Vì đây là những cửa hàng thường có nguồn hàng tận gốc và có kiến thức về sản phẩm hơn. Từ đó họ sẽ tư vấn cho bà con để tranh mua phải hàng có tẩm hóa chất bảo quản, hàng kém chất lượng.
Bà con có thể liên hệ Trúc để mua khô cá khoai thượng hạng và các đặc sản miền tây khác. Ngoài ra Trúc còn tư vấn cho bà con cách mua khô, mắm để gửi đi nước ngoài làm quà tặng, biếu.