Cá Cóc – Đặc Sản Có Tên Xấu Lạ Nhưng Là Đặc Sản Quí Hiếm Của Dòng Mekong
Cái xứ miền tây miệt vườn thiệt là nhiều điều độc lạ. Có những thứ đặc sản nghe tên thôi đã cảm thấy ” nổi da gà ” mà tận mắt thấy mới hoàn hồn. Mà nếu một lần được thưởng thức thì chắc mãi không quên cái hương vị thơm ngon của nó. Con cá cóc miền tây mang trong mình thân phận ấy.
Cái Tên Xấu Xí Nhưng Là Mỹ Ngư Của Dòng Mekong
Dân xứ khác mà về miền tây được mời ăn cá cóc chắc ai cũng ái ngại. Cái tên của loài cá này làm họ liên tưởng đến “Cậu Ông Trời ” với vẻ ngoài cực kỳ xấu xí. Đã vậy lại mang đầy mụn trên mình, thấy là sợ rồi. Một điều chắc chắn phần lớn họ sẽ lịch sự từ chối. Lúc này gia chủ mới cười khoái chí, cho khách xem con cá cóc nhà mình. Hình dáng tương tự cá chép, nhưng thân hình thon dài hơn, lại phủ trên mình lớp vảy ánh bạc rất đẹp mắt. Cùng với đó cá được điểm xuyến với màu đỏ của vây, đuôi rất tinh tế. Thực tế cá cóc được xứ miệt vườn gọi là ” Mỹ Ngư “của dòng Mekong.
Cái tên ” Cóc ” là do dân mình đọc trại từ tiếng Khmer ra thôi. Theo tài liệu ngành ngư nhiệp, loài cá này có tên khoa học là Cyclocheilichthys enoplos. Nó nằm trong họ cá chép, sinh sống chủ yếu ở lưu vực sông Mekong. Chúng sinh sống chủ yếu ờ tầng đáy, ăn các loại giáp xác và sinh vật phù du. Loài cá này thường được tìm thấy tại nhưng nơi có dòng chảy mạnh như vực sâu, trụ cầu, bến phà…
Có nhiều người lầm tưởng loài cá đặc sản miền tây này với Cá Cóc Tam Đảo hay Cá Cóc Biển. Tuy cái tên giống nhau nhưng thực tế là những loài hoàn toàn khác biệt.
Ký Ức Về Những Con Cá Cóc Khủng Của Dân Miền Tây
Về miền tây, sướng nhất là nghe các lão ngư phủ kể về những chuyến săn cá khủng trên dòng Mekong. Thuở ấy, dòng sông Tiền, Hậu chứa đầy những loại cá khủng từ vài chục đến hàng trăm ký. Từ cá tra dầu, cá hô, cá bông lau, cá cóc….đều là thuộc dạng đặc sản hảo hạng của vùng đất này.
Con cá cóc nước ngọt cư ngụ dọc các nhánh sông từ Sông Tiền, Hậu, Vàm Nao, Cổ Chiên…Nhưng tới mùa sinh sản chúng lại ngược dòng về thượng nguồn để đẻ trứng. Đây được xem là thời điểm thích hợp nhất để đánh, bắt loại cá cũng thuộc hàng ” khủng ” này. Theo các lão ngư phủ, trước những năm 2000, họ thường bắt được nhưng con cá cóc lên đến 20kg. Để bắt được nó là cả một cuộc đấu trí cực kỳ căng thẳng chẳng kém những bộ phim hành động là mấy. Loài cá này có tập tính sống ở nước tầng đáy nên muốn bắt được chúng chỉ có thể là dùng lưới ngầm, giăng câu hay câu tay.
Dùng lưới ngầm là dễ dàng nhất, tuy nhiên gặp phải cá lớn, nó có thể cắt cả lưới mà thoát thân. Sở dĩ là loài cá này có cái vây cực kỳ sắc bén trên lưng, chúng có thể cắt phăng dây lươi. Cách nữa là dăng dây câu, mỗi dây vài chục lưỡi. Mồi câu là những con tôm non, mà phải còn sống. Móc lưỡi câu vào đuôi tôm, cho nó bơi lội tự nhiên để thu hút cá cóc.
Nhưng đỉnh nhất và thú nhất là theo các lão ngư phủ câu tay. Với chỉ một chiếc cần tre, vài con tôm nhỏ, các lão ngư dân này có thể săn được cả chục con cá cóc lớn, nhỏ mỗi ngày. Tuy nhiên họ chỉ lấy những con có trọng lượng từ 1-2kg trở lên. Con nào nhỏ hơn thì thả lại xuống sông.
Những Món Ngon Trứ Danh Từ Cá Cóc
Con cá cóc vốn thơm ngon nhờ những thớ thịt săn chắc và giàu dinh dưỡng. Tuy nhiên không phải ai cũng biết, loài cá này ngon và quý nhất là ở lớp vảy. Tuyệt nhiên không ai làm vảy khi chế biến loài cá được mệnh danh ” Mỹ Ngư ” này.
Dân miền tây có cái món là kho lạt, hương vị rất đặc trưng. Mà cá cóc sông Cổ Chiên kho lạt với trái dừa non xứ Bến Tre nữa thì còn gì bằng. Nước dừa non thấm đều vào thịt cá vốn dĩ đã thơm, giờ còn đặc biệt hơn nữa. Hay là món cá cóc kho trái giác là món đặc sản hảo hạng của vùng đất U Minh. Hay về xứ Đồng Tháp, An Giang thì nhất định phải thử món canh chua cá cóc. Ta nói ngon mà nhức nách, nồi nước lèo nóng hổi với mấy lát cá cóc vàng bóng. Kế bên còn mớ điên điển, bông súng, hẹ nước nữa.
Còn rất nhiều món ngon được dân xứ miệt vườn biến tấu từ loài cá khủng này như chưng tương, nướng muối ớt…Món nào cũng khiến người từng ăn qua sẽ nhớ mãi cái hương vị đặc biệt này.
Đặc Sản Tự Nhiên, Có Tiền Cũng Chưa Chắc Mua Được
Dòng Mekong giờ không còn như trước, những con nước từ đầu nguồn về đã ít hơn. Phù sa cũng như những tôm, cá cũng không còn nhiều. Thêm vào đó là kiểu đánh bắt tận diệt đã làm cho những loại thủy sản đặc sắc cùa dòng sông này thưa dần. Giờ chuyện bắt được những con cá tra dầu cả trăm ký, cá hô vài chục ký hay là con cá bông lau, cá cóc tầm chục kg chỉ còn là ký ức. Theo các lão ngư phũ lão luyện thì giờ nhiều lắm chỉ câu được nhưng con cá cóc tầm 2-3 ký.
Vốn là loài cá sinh trưởng hoàn toàn tự nhiên, lại nổi tiếng thơm ngon nên rất nhiều thực khách muốn thưởng thức. Tuy nhiên số lượng cá cóc hiện nay khá hiếm, phải là dân ngư phủ sành sỏi mới săn được. Vì vậy mà có rất nhiều đại gia sẵn sàng chi tiền triệu ” đặt cọc ” để mua được.
Với kinh nghiệm và là chủ cơ sở khô – mắm có tiếng tại Hồng Ngự, Trúc thường xuyên săn các món đặc sản độc – lạ cho khách quen. Thực khách nếu muốn thưởng thức những đặc sản đặc sắc của vùng Đồng Tháp Mười có thể liên hệ Trúc để được giới thiệu và tư vấn nhé.